امروزه با گسترش فن آوری‌های رایانه‌ای، نرم افزارهای زیادی نیز برای انیمیشن‌سازی وجود دارد. در همین لازم است بگویم دسته بندی این نرم افزارهای کار بسیار سختی است چرا که نمیتوان به قاطعیت گفت تنها کاربرد هر یک فقط در دسته مربوطه‌ای است که اکنون در سایت ما طبقه بندی شده اند ولی سعی کردیم بر اساس دانش و اطلاعات خود در سایت پرشین انیمیشن، نرم افزارها را در دسته‌هایی قرار دهیم که در آن بخش بیشترین کاربر را داشته یا نزدیکتر است. امیدورم این مطلب که به نوعی راهنمای سایت هم هست برایتان مفید باشد.
آنچه در این مقاله یاد میگیرید
نرم افزارهای پایه انیمیشن
نرم افزارهای پایه انیمیشن چیست؟ قبل از شروع این مطلب باید بگویم که دسته بندی نرم افزارها و حتی واژه "پایه" که ما اکنون در سایت پرشین انیمیشن استفاده می‌کنیم ممکن است در دیگر سایت ها با نام دیگری باشد، اما منظور ما از نرم افزارهای انیمیشن سازی پایه، همان نرم افزارهای اصلی و جامع و میزبان انیمیشن‌سازی هستند که ما آنها را نرم افزارهای شش گانه نیز در پرشین انیمیشن خواهیم نام خواهیم برد. نرم افزارهای پایه انیمیشن‌سازی در واقع همان پلتفرم اصلی برای ساخت انیمیشن محسوب میشود و به نوعی مانند یک استودیو انیمیشن‌سازی است که بر اساس خط تولید گروه سازنده انیمیشن، در یک پروژه، روی آن بسته میشود.
نرم افزارهای پایه که ما در سایت پرشین انیمیشن پوشش میدهیم عبارتند از نرم‌افزار مایا، نرم افزار 3dsmax، نرم‌افزار هودینی، نرم‌افزار سینمافوردی، نرم‌افزار بلندر و نرم‌افزار lightwave که هر چند نرمافزارهای دیگری برای ساخت انیمیشن به غیر از این نرم افزارها وجود دارد اما به قدرت این چند نرم‌افزار نمی‌رسند. نرم افزارهای پایه انیمیشن‌سازی ادعا میکنند که ما با استفاده از ابزارها، دستورات، فضای کار و امکاناتی که دارند می شود در بیشتر بخش های انیمیشن سازی و نیز مصارف صنعتی، معماری، فضاسازی، هوافضا، علوم پزشکی و در کل، هر جایی که نیاز به ساخت یک محیط سه بعدی باشد را در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
ابتدا باید ببینیم که کدام یک از این نرمافزارهای شش گانه بیشتر به درد ما می‌خورد تا روی آن سرمایه گذاری و هزینه کنیم، پس نیاز است از همان ابتدا با تحقیق، یکی از این نرم افزارها را انتخاب کنید و توجه داشته باشید که تمام این نرم افزارهای پایه در یک راستا هستند و معمولاً آموزش همزمان این نرم افزارها برای شروع، مرسوم نیست.
هدف ما انیمیشن‌سازی است پس باید بهترین نرم‌افزار پایه یا میزبان را انتخاب کنیم و در یک جمله اگر بخواهم نرمافزارهای پایه انیمیشن‌سازی را تعریف کنم این گونه تعریف میکنم؛ به نرم افزارهایی که توانایی و قدرت لازم را برای ساخت یک انیمیشن را در اکثر بخش ها از چمله مدلسازی، رندرینگ، داینامیک و متحرک‌سازی را داشته باشد، می توانیم از آنها به عنوان یک استودیوی مجازی استفاده کنیم که این نرم افزارهای جز دسته نرمافزارهای پایه انیمیشن‌سازی هستند.
نرم افزارهای جانبی انیمیشن سازی
همانطور که گفتیم نرم افزارهای پایه می‌توانند یک پروژه انیمیشن را با کمک ابزارها، محیط کاربری و دستورات موجود برای کاربر فراهم کنند (که البته برای ساخت یک انیمیشن هرگز از یک نرم‌افزار استفاده نمی‌شود) در ادامه، دسته نرم افزارهای جانبی انیمیشن‌سازی را معرفی می‌کنیم. هرچند، نرم افزارهای اصلی یا پایه تا حدودی بیشتر دستورات و ابزارها را در اختیار کاربر قرار می‌دهند اما به شکل سخت‌تر در حین حال، "گسترده و جامع تر"، پس اگر نرمافزارهای پایه را در سایت پرشین انیمیشن شناختید به سراغ دسته دیگری از نرم افزارهای انیمیشن‌سازی خواهیم رفت که به آنها نرم افزارهای جانبی انیمیشن می‌گویند.
نرم افزارهای جانبی، اغلب هدف مشخصی دارند و معمولا به عنوان مکمل نرم افزارهای پایه در رویه کاری قرار می‌گیرند. در واقع باید گفت؛ هیچ نرم افزاری نمی‌تواند کامل باشد و این کاملا طبیعی است چرا که دنیای انیمیشن بسیار پیچیده و گسترده است و برای تکمیل فرایند ساخت انیمیشن، نیاز به ابزارهای زیادی داریم. نرم افزارهای جانبی در واقع نرم افزارهای کوچک‌تری هستند که برخی از آنها را می‌توانیم بر اساس نیاز‌مان در کنار نرم‌افزار پایه خود استفاده کنیم.
یکی از نرم افزارهای جانبی نرم‌افزار Realflow است. نرم‌افزار ریل فلو محیط مستقلی دارد اما نمیتوان در آن مدلسازی انجام داد و نمیتوان از آن خروجی گرفت ولی با قدرت می‌توان از آن برای ساخت جلوه‌های دینامیکی مانند قطرات آب و برخورد‌ها استفاده کرد. نرم افزارهای جانبی معمولاً یک رابط یا کانکشن به نرم افزارهای پایه ادغام می‌شوند چون خودشان به تنهایی قادر به اجرای کامل ساخت یک فیلم انیمیشن به صورت صفر تا صد را ندارند و فقط در یک قسمت متخصص و توسعه یافته‌اند.
در مثالی دیگر نرم‌افزار مارولوس را میشود نام برد، این نرم‌افزار، متخصص در ساخت لباس برای کاراکتر هاست اما نمیتوان با آن یک کاراکتر را مدلسازی کرد و حتی نمی‌توانید در این نرم‌افزار مدل را راحت انیمیت کنید اما در زمینه ساخت لباس به جرات می‌توان گفت که هیچ نرم افزاری به قدرت آن نمی‌رسد.
نرم‌افزار جانبی مارولوس تمام تمرکزش را بر روی ساخت و شبیه‌سازی لباس و پارچه گذاشته است و با همین نام در دنیا شناخته میشود و سایر نرم افزارهای جانبی نیز به همین صورت هستند.هرچند نرم افزارهای جانبی محیط مستقلی دارند اما به تنهایی نمی‌توانند کاری انجام دهند و وابسته به نرم افزارهای پایه هستند که در مراحل حرفه‌ای‌تر به ما کمک میکنند تا با ابزارهای تخصصی گسترده‌تر اقدام به توسعه پروژه کنیم. ما در سایت پرشین انیمیشن در منوی "نرم افزارهای جانبی انیمیشن" بهترین آنها را قرار دادیم هر چند که ممکن است در سایت‌های دیگر بنا به سلیقه و تجربه و نوع آنالیز خود نرم افزارها در دسته‌های دیگر قرار داده شوند.
نرم افزارهای مدل سازی
نرم‌افزار مدلسازی سه بعدی برای همه طراحان، سازندگان و هنرمندانی که می‌خواهند ایده‌های خود را با واقعی‌ترین و با بهترین جزئیات ارائه دهند بسیار مفید است اما یافتن نرم‌افزار مدلسازی سه‌بعدی که برای نیاز در پروژه شما مناسب است همیشه آسان نیست اما لازم است قبل از معرفی نرم افزارهای مدلسازی مفهوم و کاربرد آنها را بدانید. نرم افزارهای مدلسازی را می‌توان یکی از بهترین راهکارها برای گسترش مدل‌های سه بعدی نام برد. برخی نرم افزارها برای مدلسازی و یا گسترش دادن مدل ابزارهای بیشتری دارند و کمک میکنند تا مدل سه بعدی را با جزئیات بیشتری ساخت. نرم افزارهای مدلسازی معمولا برای ساخت یا گسترش مدل به کار می‌رود در نتیجه از این نرم افزارها نمیتوان انتظار متحرک‌سازی داشت اما در بخش مدلینگ عالی هستند.
اینجا مثالی می‌آوریم تا بهتر متوجه شوید. شما فرض کنید که می‌خواهید یک شهر بسازید و برای پروژه خود از نرم‌افزار مایا استفاده می‌کنید، هر چند نرم‌افزار مایا می‌تواند این کار را انجام بدهد اما بسیار سخت خواهد بود ولی نرم افزاری وجود دارد که با ساده‌ترین روش‌ها می‌توانید شهر بسازید. این یک مثال بود برای درک بهتر این کاربرد نرم افزارهای مدلسازی.
همانطور که از نام دسته نرم افزارهای مدلسازی پیداست این چند نرم‌افزار تمرکزشان بر روی ساخت یا اکثراً گسترش یک مدل هست و معمولا مدل‌ها را از نرم‌افزار پایه وارد این نرم افزارها کرده پس از گسترش آن مجددا به نرم‌افزار اصلی ارسال میشود و ادامه فرآیند را روی نرم‌افزار اصلی ادامه داد که از مطرح‌ترین این برنامه‌ها می‌توان به نرم‌افزار زیبراش اشاره کرد.
ارزش بازار پیش بینی شده برای مدل سازی سه بعدی تا سال 2027 حدود $14.67 billion خواهد شد
نرم افزارهای متریال سازی
یکی از زمان گیر‌ترین پروسه در تولید انیمیشن ساخت و مدیریت متریال‌ها است هرچند این فرایند در نرمافزارهای پایه می‌توان انجام داد اما استفاده از نرم افزارهای تخصصی متریال‌سازی راهکار بهتری است. "زمان" برای افراد حرفه‌ای بسیار مهم است و آنها ترجیح می‌دهند تا در بخشی، از نرم‌افزار مناسب آن استفاده کنند برای درک بهتر یکی از این نرم افزارها را مثال می‌زنم. ما در انیمیشن‌سازی فرایندی داریم به نام UV، فرایند UV که تایین‌کننده مختصات بافت روی مدل است در نرم‌افزار انیمیشن‌سازی پایه کاری بسیار سخت و خسته‌کننده است اما نرم افزاری وجود دارد که همان کار را در عرض چند دقیقه برای ما انجام می‌دهد و یا در مثال دیگر ساخت متریال است، نرم‌افزار پایه قطعاً ابزارهای لازم برای ساخت متریال را به ما خواهند داد اما ممکن است کمی سخت و زمان گیر باشد ولی در نرم افزارهای تخصصی امکانات بیشتری وجود دارند که می‌توانند فرآیند ساخت متریال‌ها را برای ما آسان‌تر کند و ابزارهای بیشتری به ما ارائه دهند. نرم افزارهای متریال‌سازی نیز دارای محیط مستقل و بخشی به نام واردات و صادرات پروژه و تصاویر به نرم‌افزار پایه یا پوشه پروژه را دارند.
در نرم افزارهای متریال‌سازی معمولا نمیتوان مدلسازی یا انیمیت کرد و این نرم افزارهای به تنهایی نمی‌توانند یک پروژه را برای ما آماده کنند چرا که آنها فقط روی بخش متریال‌سازی متمرکز هستند. در مثالی دیگر یکی از این نرم افزارها نرم‌افزار MARI است که عملکرد این نرم‌افزار به شکل نقاشی سه بعدی است و با پینت کردن رنگ پوست را به کاراکتر اضافه میکند و بیشتر ابزارهایی که در نرم‌افزار مایا یا نرم‌افزار پایه وجود ندارد در این نرم افزار با عملکرد بهتر موجود است.
نرم افزارهای کاراکتر سازی
همانطور که از نام نرم افزارهای کاراکتر‌سازی پیداست تمرکز این نرم افزارها بر روی ساخت کاراکتر است و نحوه عملکردآنها هم بر اساس علوم ریاضی است به عنوان مثال، در آناتومی چهره انسان خطوط و ضریب آناتومی ما تا حدودی مشخص است مثلاً زاویه چشم، یا تقارن، هرچند که اکثر نرمافزارهای کاراکتر‌سازی امکان شخصی‌سازی کاراکتر را هم دارند اما خیلی نمیتوان روی آنها حساب باز کرد
فرایند ساخت کاراکتر در نرم افزارهای کاراکتر‌سازی معمولا به این صورت است که ابتدا یک کاراکتر دو پا را به صورت پیش فرض در اختیار کاربران قرار می‌دهند سپس با استفاده از راه‌های آسان و ابزارهای ساده با کلیک بر روی نقاط صورت ( فیس ) را تغییر شکل داده و یا با دراگ کردن ماژول های موجود، یک چهره را شبیه سازی میکنند ولی باید این مورد مهم را در نظر داشته باشید که نمی توان از این نرم افزارها به عنوان یک نرم‌افزار کامل برای ساخت کاراکتر‌هایی که دارای ایده و کانسپت هستند به ویژه کاراکتر‌های فانتزی استفاده کرد اما در بسیاری از موارد برای پیش بردن کارهای فوری و ساده‌تر، استفاده از این نرم افزارها بسیار ایده آل است.
به عنوان مثال نرم‌افزار آیکلون یکی از بهترین نرم افزارها در زمینه ساخت کاراکتر است و به شما کمک میکند تا یک کاراکتر را از بدن تا صورت را با چند کلیک مدل کرد و در ادامه آن مدل را به نرم‌افزار مایا انتقال داده و ادامه کار را در مایا انجام داد. یا در مثال دیگر، یکی از نرم افزارهای عالی برای کاراکتر‌سازی نرم‌افزار facegen است با این نرم‌افزار شما با تکنیک نقطه گذاری روی برخی از اعضای صورت حتی تا نود درصد می‌توانید یک چهره صورت واقعی را در عرض چند دقیقه بسازید و سپس اگر اصول واردات و صادرات فرمت های سه بعدی را بلد باشید می‌توانید آن را وارد نرم‌افزار مایا کرده آناتومی آن را با یک نرم‌افزار کاراکتر‌سازی دیگر ساخته و در نرم‌افزار مایا آنها را کامپایل و یکپارچه کرده و به یک کاراکتر استاندارد و اصولی دست یافت. پس به این نرم افزارها، نرم افزارهای کاراکتر‌سازی می‌گویند و دوباره تاکید میکنم! این دسته بندی را ما در سایت پرشین انیمیشن انجام دادیم ممکن است در جای دیگر، این نرم افزارها را به نام نرم افزارهای انیمیشن سازی
نرم افزارهای انیمیشن سازی دوبعدی
انیمیشن سبک‌های مختلفی دارد که در راس آنها دو گونه انیمیشن دو بعدی و سه بعدی رایج‌تر است. برای ساخت انیمیشن‌های دو بعدی نرم افزارهایی وجود دارد که با داشتن امکانات آن می‌توان با تکیه بر خلاقیت و همچنین کسب مهارت انیمیشن‌های دو بعدی که بام 2d animation siftware شناخته می‌شوند.
نرم افزارهای انیمیشن‌سازی دو بعدی که ما در سایت پرشین انیمیشن قرار دادیم بهترین نرم افزارهای دنیا هستند، اما با توجه به اینکه مجموعه پرشین انیمیشن در زمینه انیمیشن سازی سه بعدی متمرکز است این دسته از نرم افزارها را به درخواست کاربرانمان در سایت قرار دادیم که مطمئن باشید بهترین نرم افزارهای انیمیشن سازی دو بعدی هستند. نکته قابل توجه این که اگر به انیمیشن دو بعدی علاقه‌مند هستید بهتر است یادگیری آن را نیز مانند انیمیشن سه بعدی از یک نرم‌افزار شروع کنید و تقریبا تمام قوائدی که با نام اساس تولید فیلم می‌باشند یکی هستند.
پلاگین های نرم افزار مایا
همانطور که گفتیم نرمافزارهای پایه انیمیشن‌سازی خیلی زیاد نیستند و ما شش نرم‌افزار را به عنوان نرم‌افزار پایه در سایت پرشین انیمیشن معرفی کردیم و در بین این نرم افزارها ما پلتفرم مایا را انتخاب کردیم و در این قسمت از مطلب دسته بندی نرم افزارهای انیمیشن، فقط پلاگین‌های نرم‌افزار مایا را پوشش دادیم که در ادامه شما را با مفهموم پلاگین‌های مایا به زبان ساده آشنا میکنم. نرم‌افزار مایا با تمام ویژگی هایش ممکن است در بخش‌های مختلف نیاز به ابزارهای خاصی داشته باشیم که در خود نرم‌افزار مایا انجام آن بخش کمی سخت‌تر یا وقت گیر‌تر و حتی شاید نباشد، اینجاست که پلاگین‌ها وارد می‌شوند.
همانطور که نرم افزارهای جانبی انیمیشن‌سازی را شناختید، در واقع ، پلاگین‌ها در ابعاد کوچکتر و کم حجم‌تر از نرم افزارهای جانبی هستند و کاربرد عمیق‌تری در یک بخش خاص دارند و برخلاف نرم افزارهای جانبی پلاگین‌ها روی خود نرم‌افزار مایا سوار می‌شوند و محیط مستقلی ندارند اما گزینه و امکانات خاصی به نرم‌افزار مایا اضافه میکند که ممکن است در قالب یک منو یا یک پنجره شناور محاوره‌ای باشند که به ارتقا نرم‌افزار مایا کمک میکنند.
برای درک بهتر این موضوع، یکی از پلاگین‌ها را برای شما مثال می‌زنم. فرض کنید شما می‌خواهید یک خودرو را در نرم‌افزار مایا متحرک کنید به نحوی که حرکت لاستیک‌ها، مانند دنیای واقعی رفتار کند، هرچند که می‌توان این کار را با نرم‌افزار مایا انجام داد اما واقعاً سخت خواهد بود. پلاگینی که برای انیمیت خودرو متمرکز است کرفت نام دارد و در واقع این پلاگین فقط در بخش ریگ خودرو معرفی و توسعه یافته است و کمک میکند به راحتی انواع خودرو‌های چهار چرخ، کامیون، هلیکوپتر، هواپیما، دوچرخه، موتور سیکلت و هر نوع وسیله نقلیه از جمله تانک را نیز با راحت‌ترین روش‌های ممکن متحرک کرده هرچند تمام این کارها را با خود مایا نیز می‌توان انجام داد اما مایا بخاطر جامع بودن خیلی علاقه‌ای به تمرکز در یک بخش خاص از سه بعدی نیست.
در یک مثال دیگر نرم افزاری وجود دارد که با اضافه کردن انواع جلوه‌های ویژه به یک پنجره در داخل نرم‌افزار مایا غوغا میکند و تمام جلوه‌های دود، آتش و گرد و غبار را خیلی بهتر و راحت‌تر از خود قابلیت‌های مایا پیاده میکند در واقع این پلاگین‌ها سودشان در ارائه همین قابلیت هاست و در دنیا طرفداران بسیار زیادی دارند.
در گذشته تعداد این پلاگین‌ها برای مایا بسیار بیشتر بود اما در طی سالهای اخیر نرم‌افزار مایا اکثر این پلاگین‌ها را خرید و به عنوان یک آپشن به صورت جداگانه در پک نرم‌افزار MAYA قرار داد که واقعا کار هوشمندانه‌ای بود و اینکه شرکت آتودسک ارائه دهنده نرم‌افزار مایا، اگر رقیبی در مقابل خود ببیند یا آن را می‌خرد یا آن را به کل نابود میکند.
از شما دعوت میکنم به یک کلیپ بسیار زیبا که در آن پنج پلاگین عالی مایا را معرفی میکند تماشا کنید.
موتورهای رندر نرم افزار مایا
با پلاگین‌های مایا آشنا شدید در ادامه باید با موتورهای رندر مایا نیز آشنا شوید چرا که یکی از الزامات در مسیر آموزش انیمیشن‌سازی است. موتورهای رندر نوع دیگری از پلاگین به حساب می‌آیند که وظیفه پردازش و فضاسازی را بر عهده می‌گیریند و دقیقا مانند پلاگین‌ها باید یکی از آنها را تهیه کرده و نصب کنید پس از نصب قابلیت‌هایی به مایا افزوده میشود هرچند نرم‌افزار مایا قابلیت رندرینگ قوی دارد اما موتورهای رندر بسیار قوی‌تر از خود نرم‌افزار مایا هستند در واقع تمرکز نرم‌افزار مایا در رندرینگ نیست و این کار را بر عهده موتورهای رندر قرار داده است. موتور رندر پیش فرض مایا Maya Software است اما کیفیت خوبی ندارد و بهتر است یک موتور رندر قدرتمندتر را جایگزین کنید. در سایت پرشین انیمیشن قدرتمندترین موتورهای رندر مایا را پوشش داده‌ایم و می‌توانید از منوی دانلود موتورهای رندر یکی از موتورها را بر حسب نیاز انتخاب کنید اما اگر می‌خواهید به پیشنهاد کارشناسی ما پیش بروید بنده با اطمینان می‌گویم موتور رندر V-Ray را انتخاب کنید.
نرم افزارهای کامپوزیت و ادیت فیلم
در فرایند ساخت فیلم های انیمیشن نیاز یک نرم افزار برای تدوین و سرهم کردن موضوعات ضروری است و نمیتوان بدون ترکیب و تدوین یک فیلم انیمیشن را به سر انجام رساند. همانطور که از نام این دسته پیداست از آنها برای ویرایش فیلم و همچنین فریم ها استفاده میشود مانند نرم افزار فتوشاپ و پریمیر که قطعا کاربردشان را میدانید. هر چند تعداد نرم افزارها برای ادیت فیلم و عکس و همچنین جلوه های ویژه بیشتر از این تعداد است اما ما در سایت پرشین انیمیشن پر کاربردترین و بهترین نرم افزارها را پوشش میدهیم که آنها را در منوی "دانلود نرم افزارهای کامپوزیت و ادیت" دریافت نمایید.
جمع بندی و کلام آخر
رشته انیمیشن بسیار گسترده است و از همین رو نرم افزارهای بسیار زیادی برای این هنر جذاب وجود دارد که ممکن است برخی از آنها از رده خارج شده و یا هر روز به تعداد آنها اضافه شود. هدف از این نوشته بیشتر آشنایی شما عزیزان با منوی "دانلود نرم افزارهای انیمیشن" در سایت پرشین انیمیشن بود و هرچند دسته بندی نرم افزارها واقعا سخت است توجه داشته باشید آن چه بارها در این نوشته عرض کردم که نمیتوان بسیاری از این نرم افزارها را محدود به یک کار خاص کرد آنچه که در نهایت مهم است انتخاب شماست.
نویسنده: مجید پویافر
منبع : پرشین انیمیشن
امیدوارم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد اگر این مقاله را دوست داشتید از شما درخواست میکنم آن را به اشتراک بگذارید.
